Vai trò của định lượng triglyceride trong máu là như thế nào?

Rối loạn mỡ máu, xơ vữa mạch máu, viêm tụy, đái tháo đường tuýp 2… là những bệnh thường có định lượng triglycerideCơ quan y tế khuyên rằng tăng cao có thể thể hiện rằng mức độ rối loạn mỡ máu đang cao. Vì vậy, cần phải thực hiện xét nghiệm định lượng triglyceride để đánh giá mức độ này và có thể điều trị bệnh một cách kịp thời.

TriglycerideTriglyceride là loại chất béo được tìm thấy trong máu, cung cấp năng lượng để duy trì sức khỏe của các tế bào. Nhưng nếu lượng triglyceride trong máu tăng quá cao sẽ dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tim, viêm tụy, và xơ vữa mạch máu.

Việc xét nghiệm định lượng triglyceride nhằm phân tích hàm lượng triglyceride có trong máu ở mức độ nào. Kết quả xét nghiệm này giúp đánh giá tình trạng cân bằng giữa trọng lượng lipid đưa vào và mức độ chuyển hóa lipid trong cơ thể. Người bệnh có cần điều trị hay không. (1)

Những chất béo trung tính như triglyceride tạo thành gần 95% trong tổng lượng chất béo xuất phát từ mỡ động vật và dầu thực vật được nhập vào cơ thể qua các bữa ăn. Xét nghiệm định lượng về triglyceride là rất cần thiết để đánh giá tình trạng sức khỏe cũng như để phát hiện những nguy cơ mắc bệnh do rối loạn mỡ máu.

Sau khi bác sĩ thực hiện xét nghiệm, họ đánh giá nguy cơ bệnh tật như tim mạch, đái tháo đường, viêm tụy có thể xuất hiện. Do đó, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống, cố gắng tập thể dục, uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và tuân thủ phác đồ điều trị để phòng ngừa hoặc đẩy lùi sự phát triển của bệnh tật.

Kiểm tra sinh học máu giúp xác định định lượng triglyceride chính xác. Mẫu máu của người bệnh thường được thực hiện bằng phương pháp enzym sử dụng màu sắc.

Trước khi thực hiện xét nghiệm, người bệnh cần nhịn ăn 8-12 giờ và không uống bia rượu trong 24 tiếng đồng hồ trước đó. Ngoài ra, người bệnh cũng phải thông báo cho bác sĩ biết những loại thuốc đang uống để tránh lỗi nhầm lẫn khi xét nghiệm.

Xét nghiệm định lượng triglyceride được dùng để phát hiện sớm các loại bệnh nguy hiểm và theo dõi, điều trị chúng đúng cách.

Kết quả xét nghiệm triglyceride nằm trong khoảng 2.26 đến 5.64 mmol/L (hoặc 200 đến 499 mg/dL) đã cao, còn nếu trên 5.65 thì rất cao. Người bệnh có kết quả xét nghiệm này sẽ được bác sĩ theo dõi và chỉ định điều trị tương ứng với mức độ và giai đoạn bệnh. Hội chứng có thể được điều trị bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục và tiêm phòng thuốc.

• Rối loạn mỡ máu: nồng độ triglyceride tích tụ quá nhiều trong máu sẽ bám vào các thành mạch, cản trở quá trình lưu thông máu, dẫn đến rối loạn mỡ máu, cảnh báo nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, mỡ máu, gan nhiễm mỡ, đột quỵ…(2) Bên cạnh xét nghiệm các chỉ số cholesterol toàn phần, LDL – cholesterol (mỡ máu xấu), HDL – cholesterol (mỡ máu tốt) thì xét nghiệm định lượng triglyceride sẽ giúp bác sĩ nhìn tổng quát hơn về tình trạng mỡ máu của bệnh nhân.

Một người bị rối loạn mỡ máu khi: 

• LDL – Cholesterol > 3,4 mmol/L.
• HDL – Cholesterol < 0,9 mmol/L.
• Triglyceride >4,5 mmol/L.
• Cholesterol toàn phần > 6,2 mmol/L.

Kết quả xét nghiệm về rối loạn mỡ máu sớm sẽ giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe nhanh chóng, đồng thời giảm tình trạng mỡ trong máu xuất hiện, để tránh các biến chứng nguy hại đối với tim, gan, tụy…

• Tăng huyết áp: hàm lượng triglyceride trong máu càng nhiều sẽ thuận lợi cho sự hình thành các mảng xơ vữa, gây chít hẹp lòng mạch máu. Khi dòng máu bị cản trở lưu thông, thành mạch máu gia tăng áp lực sẽ dẫn đến bệnh tăng huyết áp. Nhờ xét nghiệm định lượng triglyceride nói riêng và mỡ máu nói chung, người bệnh được bác sĩ theo dõi, điều chỉnh để ổn định huyết áp, phòng ngừa các bệnh ở tim.
• Gan nhiễm mỡ: khi lượng triglyceride tiết ra quá nhiều so với nhu cầu cơ thể sẽ khiến tình trạng triglyceride ứ đọng ở gan. Việc siêu âm, đo fibroscan, xét nghiệm chức năng gan, công thức máu và các chỉ số sinh hóa máu ( trong đó có cả định lượng triglyceride) giúp người bệnh xác định gan có đang bị nhiễm mỡ hay không.
• Viêm tụy: tăng triglyceride là một trong những rối loạn chuyển hóa dẫn đến viêm tụy. Với những xét nghiệm nhanh chóng, kịp thời, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất.
• Đái tháo đường tuýp 2: Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ nhận định 70% người bệnh đái tháo đường tuýp 2 bị rối loạn mỡ máu. Ngược lại, cholesterol cao (trong đó có triglyceride) là yếu tố nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 cao hơn so với người có cholesterol ổn định.(3)

Khi định lượng triglycerideNgười bệnh có chỉ số triglyceride cao hơn mức bình thường (1.6 – 2.25 mmol/L hoặc 150 – 199 mg/dL) nhưng chưa đạt đến mức nghiêm trọng nên không cần phải uống thuốc. Để điều trị, có thể làm theo các biện pháp sau:

• Giảm cân: góp phần giúp người thừa cân, béo phì giảm rối loạn mỡ máu. Người bệnh giảm ăn tinh bột (cơm trắng, xôi, bánh mì, bún), tránh thức ăn nhanh, đồ uống có chất kích thích hay nước ngọt, không ăn khuya, ăn quá nhiều, tăng cường ăn nhiều rau xanh có chất xơ, uống nước lọc…
• Giảm tiêu thụ đường: mỗi ngày tiêu thụ không quá 20g đường tinh. Nếu sử dụng đường nhiều hơn so với khả năng chịu đựng của cơ thể (như ăn nhiều cơm, bánh kẹo, nước ngọt, trái cây ngọt…) thì lượng đường dư thừa được tích lũy thành mỡ dự trữ, dẫn đến thừa cân, béo phì. Ví dụ,  một lon nước ngọt 330ml (chứa khoảng 34g đường) thì người tiêu dùng đã tiêu thụ một lượng đường vượt mức khuyến cáo trong 1 ngày.
• Chế độ ít tinh bột: trung bình một người bình thường (dân văn phòng) nếu tiêu thụ 1600-1800Kcal mỗi ngày thì năng lượng từ chất bột đường nên ở mức 960-1000Kcal, tương đương 1-1,5 chén cơm mỗi bữa. Việc ăn nhiều tinh bột dễ tích tụ triglyceride gây rối loạn mỡ máu, nhất là người lớn tuổi.
• Giảm tiêu thụ chất béo không lành mạnh: tránh hoặc hạn chế ăn thường xuyên thực phẩm chiên xào, nhiều dầu mỡ động vật (da gà, da vịt, da heo, mỡ heo, bơ, sữa, lòng đỏ trứng gà, phô mai, nội tạng động vật… để giảm mỡ máu.
• Tập thể dục: mỗi ngày nên tập thể dục ít nhất 30 phút như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội, đánh cầu lông, tennis… để giảm lượng mỡ trong cơ thể.
• Hạn chế tối đa rượu bia thuốc lá: bởi đây là nhóm gây rối loạn mỡ máu, dẫn đến nguy cơ xơ vữa mạch máu, đột quỵ…
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh khoa học: bất kể người bị bệnh hay chưa bị bệnh đều tuân thủ chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ 4 nhóm chất: bột đường (cơm, bún, mì, nui…), đạm (thịt, cá, đậu hủ…), chất béo (dầu, mỡ…), vitamin và khoáng chất (rau củ quả…). Tuy nhiên, dựa vào chỉ số BMI của cơ thể từng người, tình trạng bệnh nền của mỗi cá nhân mà có chế độ ăn khác nhau. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có chế độ dinh dưỡng hợp lý, khỏe mạnh.

Khi triglyceride cao

• Dùng thuốc: với người bệnh có định lượng triglyceride cao, nhất là người có bệnh nền như rối loạn mỡ máu, tim mạch, tiểu đường… thì việc điều trị thuốc giảm mỡ máu còn góp phần tránh những biến chứng khác gây ra.

• Trước xét nghiệm: nhịn đói ít nhất từ 8 – 12 giờ, không uống bia rượu trước 24 giờ. Người bệnh được đo huyết áp, chiều cao cân nặng và hỏi thăm tình trạng bệnh.
• Trong xét nghiệm: người bệnh được lấy mẫu máu từ tĩnh mạch trên cánh tay bằng một loại kim nhỏ. Nhờ đó, người bệnh không thấy đau, cảm giác như châm chích. Lượng nhỏ máu sẽ được đưa vào lọ hoặc ống nghiệm. Tổng thời gian lấy máu diễn ra nhanh chóng, chưa tới 5 phút.
• Sau xét nghiệm: mẫu máu người bệnh được đưa ngay về Trung tâm Xét nghiệm. Sau khi hệ thống máy hiện đại nhất sẽ chạy kết quả. Ngay khi có kết quả xét nghiệm, thông tin chỉ số định lượng triglyceride của người bệnh được chuyển thẳng về phòng khám của bác sĩ. Dựa vào đó, bác sĩ sẽ đọc kết quả và đưa ra phác đồ chuẩn để điều trị kịp thời.

Trung tâm Xét nghiệm BVĐK Tâm Anh TP. HCM đã đạt tiêu chuẩn ISO 15189:2012 và có hệ thống máy móc hiện đại nhất được nhập khẩu chính hãng từ các thương hiệu hàng đầu của Châu Âu và Hoa Kì. Điều này giúp người bệnh có thể được kiểm tra nhanh chóng, chính xác và kịp thời về lượng triglyceride trong máu của họ.

Khi có kết quả, các chuyên gia chuyên môn cao cấp và bác sĩ có kinh nghiệm sẽ đưa ra một chương trình điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân, hướng dẫn chế độ ăn uống thích hợp với tuổi tác của họ và sức khỏe hiện tại của họ, cũng như các bài tập thích hợp.

Định lượng triglycerideXét nghiệm này được bác sĩ chỉ định thường xuyên để phát hiện và điều trị kịp thời những nguy cơ về bệnh tim mạch, viêm tụy, đái tháo đường và các rối loạn về mỡ máu.