Ô nhiễm môi trường là gì? Biểu hiện, nguyên nhân, khắc phục?

Một trong những nguy cơ mà mọi quốc gia đang đối mặt là ô nhiễm môi trường. Tác động tiêu cực của môi trường đối với các tính chất vật lý, sinh học, hóa học đã gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người.

1. Ô nhiễm môi trường là gì?

Hiện nay, vấn đề ô nhiễm đang là một vấn đề không phải chỉ ảnh hưởng đến Việt Nam mà là điều cần được quan tâm trên toàn thế giới. Tại mỗi nước, mỗi địa điểm, có những thứ đang bị ô nhiễm. Không ít là không khí, nguồn nước, đất, tiếng ồn…

Việc ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường bị bẩn, và các tính chất vật lý, sinh học, hóa học của môi trường bị thay đổi, đã gây ra tác hại trên sức khỏe của con người và các sinh vật khác trong tự nhiên. Ô nhiễm môi trường giống như thể do hoạt động xả thải từ đời sống, sinh hoạt, sản xuất của con người gây ra. Ngoài ra còn có các hoạt động tự nhiên như thể có các tác động tiêu cực tới môi trường. Việc nguyên nhân biến đổi khí hậu ở Việt Nam đã được quan tâm đến rất nhiều.

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay ngày càng phát triển, vấn đề ô nhiễm đang là nỗi lo cho nhà nha, cho mọi người. Không chỉ Việt Nam, ở mỗi quốc gia, mỗi nước, mỗi địa phương đều xuất hiện tình trạng ô nhiễm. Bao gồm ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm môi trường nước, ô nhiễm biển…

Để đi sâu vào tình hình ô nhiễm môi trường, chúng ta phải tìm hiểu rất nhiều nguyên nhân, từ mức độ chủ quan đến khách quan, từ con người đến thiên nhiên, từ ý thức đến các chính sách luật pháp xã hội, để hiểu rõ hơn vấn đề và đối phó với những trở ngại và thách thức trong quá trình bảo vệ môi trường.

Khả năng gây hại của sự ô nhiễm môi trường ngày càng được thấy rõ hơn và nghiêm trọng hơn. Nó không chỉ làm thay đổi thiên nhiên mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và có thể dẫn đến biến đổi khí hậu lớn.

Hậu quả của ô nhiễm môi trường đã ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp tới chất lượng cuộc sống của con người, để lại những ảnh hưởng nghiêm trọng. Những ô nhiễm này đã làm biến đổi khí hậu, biến đổi hệ sinh thái mà chúng ta đang sống, kết quả là băng tan chảy, làm nước biển dâng, đất bị xâm nhập mặn… tất cả đều là minh chứng cho sự biến đổi khí hậu toàn cầu (hiệu ứng nhà kính) từ ô nhiễm môi trường.

Ô nhiễm môi trường trong tiếng Anh là Environmental pollution.

Xem thêm: Bảo vệ môi trường là gì? Nội dung và biện pháp bảo vệ môi trường?

✅ Mọi người cũng xem : 7 viên ngọc rồng game

2. Biểu hiện ô nhiễm môi trường:

Việc ô nhiễm hiện giờ đã trở thành cực kỳ nghiêm trọng trong nước ta. Tình hình ô nhiễm xuất hiện ở tất cả các tỉnh thành. Đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm không khí.

Gần đây, theo chỉ số đo được từ AQI (chỉ số chất lượng không khí), có thể thấy rằng chất lượng không khí ở Việt Nam ở mức bình thường đến hại (từ màu vàng đến màu đỏ đậm). Cảnh báo hại nhất là khi có báo hiệu màu tím (rất hại) hoặc màu nâu (nguy hiểm).

Kết quả cho thấy, số lượng các nhà máy xí nghiệm ngày càng tăng lên nhưng không được kiểm soát chặt chẽ trong việc xử lý rác thải và lượng khói bụi thải ra ngoài môi trường vẫn chưa được xử lý.

Các hình thức ô nhiễm chính là: ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất và ô nhiễm khí. Chúng ta sẽ tiến hành phân tích các hình thức ô nhiễm ở phần dưới.

Hệ thống ô nhiễm môi trường đã gây ra nhiều hiện tượng thay đổi xung quanh chúng ta. Có một số dấu hiệu có thể quan sát được ngay lập tức, còn một số khác cần phải thời gian mới để nhận ra được. Những biểu hiện của ô nhiễm môi trường bao gồm:

– Có nhiều tình trạng sạc lỡ xảy ra nhiều hơn trên các dòng sông và suối.

– Một biểu tượng của sự thay đổi không ngừng của thời tiết là mưa nắng thất thường, bởi vì nó có thể xảy ra tại nhiều nhiệt độ khác nhau, từ nóng đến lạnh. Việc dự đoán thời gian mưa nắng sẽ xảy ra luôn là một thách thức cho những người thích trải nghiệm thời tiết tự nhiên.

– Những hiện tượng xâm nhập mặn xảy ra thường xuyên trên các bờ biển;

Không có một cách duy nhất để điều trị những loại bệnh dịch, và hầu hết trường hợp đều không thể được điều trị hoàn toàn.

Xem thêm: Suy thoái môi trường là gì? Phân biệt ô nhiễm và suy thoái môi trường?

✅ Mọi người cũng xem : game anh hùng đại chiến mobile

3. Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường:

Một, Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do các yếu tố tự nhiên

• Sạt lở đất núi đồi, cuốn vào bờ sông và những thành phần đất, mùn,… đã khiến chất lượng nước giảm đi.

• Khói bụi từ những bức ảnh nổi lên từ núi lửa khi nước mưa rơi xuống.

• Ô nhiễm môi trường nước cũng là do sự hòa tan nhiều chất muối khoáng có nồng độ quá cao, trong đó có chất gây ung thư như Asen, Fluor và các chất kim loại nặng…
• Sự phân hủy xác các sinh vật sống thành chất hữu cơ bị ngấm xuống đất, lâu dần ngấm tới mạch nước ngầm, hoặc xác chết các sinh vật trôi nổi cũng khiến nguồn nước bị ô nhiễm trực tiếp. Đặc biệt, với một hệ thống nối liền của các dòng chảy ao hồ, kênh rạch,…khi các thiên tai, thảm họa thiên nhiên xảy ra như lũ lụt, mưa bão,…rác thải sẽ dễ dàng bị cuốn trôi và phát tán nhanh chóng, khó khống chế.

Hai, Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do tác nhân con người

• Hàng ngày, con người sử dụng nước cho rất nhiều hoạt động khác nhau, từ các cá nhân đến các cơ quan, khách sạn, nhà hàng, bệnh viện.

• Nước từ các hoạt động này đều chứa các chất thải với thành phần dễ phân hủy, dầu mỡ, chất rắn, vi khuẩn  thường không được xử lý mà thải trực tiếp ra các ao, hồ, sông,…

– Việc xuất hiện các chất thải nông nghiệp là một trong những nguyên nhân gây ra các ô nhiễm môi trường lớn.

Chất thải từ các nguồn như phân, nước tiểu gia súc, phân bón, hóa chất… thường không được thu gom và xử lý đúng cách. Nếu không được kiểm soát, nó có thể làm ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm.

– Chất thải do hoạt động sản xuất của ngành công nghiệp gây ra những ô nhiễm nghiêm trọng đối với môi trường.

Công nghệ hóa và hiện đại hóa lâu đã trở thành xu hướng phát triển chung của các nước. Những lượng chất thải phát ra từ các hoạt động này rất lớn, và ngành nghề kinh doanh cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của nó lại không giống nhau.

Ba, Do các chất thải từ phương tiện giao thông

Trong tổng lượng chất thải gây ô nhiễm môi trường, khí thải từ các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đã chiếm vị trí hàng đầu. Trong số các phương tiện tham gia giao thông, xe mô tô và xe gắn máy đứng đầu về tỷ lệ sử dụng và cũng là nguồn tạo ra lượng chất thải ô nhiễm lớn nhất.

Theo các chuyên gia, các phương tiện giao thông sử dụng xăng và dầu diesel làm nhiên liệu sẽ dẫn đến quá trình rò rỉ, bốc hơi cũng như đốt cháy nhiên liệu, làm phát sinh ra nhiều loại khí độc như: VOC, Benzen, Toluen…

Bốn, Ô nhiễm môi trường do chất thải ở các xí nghiệp nhà máy

Chi phí đầu tư vào các thiết bị, ứng dụng xử lý chất thải, khí thải không hề nhỏ, do đó rất ít công ty có thể thực hiện biện pháp xử lý. Tất cả những gì họ xây dựng để xử lý chất thải thì vẫn có một phần nào đó được xả trực tiếp ra môi trường do lượng chất thải quá lớn, không thể xử lý hết được.

Năm, Ô nhiễm môi trường do chất độc hóa học, chất bảo vê thực vật

Đặc biệt, các loại thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng rộng rãi. Những chai lọ, bao bì để chứa các loại thuốc này sau khi sử dụng thường được vất bỏ hoặc tập trung trực tiếp vào nước. Lượng hoá chất tồn dư này có thể làm thay đổi chất lượng nước khi đến với nước ngầm và đất tại địa điểm đó.

Sáu, Sử dụng các nguyên liệu hóa thạch để đun nấu

CO2 chính là nguyên nhân chính gây nên hiệu ứng nhà kính hàng đầu, được mô tả như là ô nhiễm khí hậu tồi tệ nhất. Và hiện nay hàng tỷ tấn CO₂ được thải ra hàng năm tới môi trường bằng việc đốt các nhiên liệu hóa thạch. Hiện nay nồng độ CO₂Khí quyển trên Trái Đất luôn luôn tăng lên ngày càng cao, do đó chúng ta cần phải có những biện pháp để giảm thiểu khí hủy hoại này ra khỏi môi trường sống.

Bảy, Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường do phóng xạ

Phóng xạ là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Nó được tạo ra bởi hạt nhân trong các vụ nổ, cuộc chiến tranh và các quá trình tự nhiên như phân rã phóng xạ của radon.

Xem thêm: Môi trường là gì? Các chức năng và vai trò quan trọng của môi trường?

✅ Mọi người cũng xem : game hay cho pc nhẹ miễn phí

4. Các giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường:

Khác nhau ô nhiễm môi trường cần có các giải pháp để khắc phục đặc biệt bao gồm:

Ô nhiễm môi trường đất

Kết quả của các hoạt động của con người làm thay đổi các yếu tố sinh thái làm cho sự ô nhiễm môi trường đất phát sinh. Điều này là do họ vượt quá giới hạn sinh thái.

Việc ô nhiễm môi trường đất là một vấn đề lớn, vì đây là địa chỉ cư trú của chúng ta và các sinh vật khác. Nếu không được kiểm soát, nó có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

• Tro than
• Nước thải không qua xử lý
• Thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ
• Ô nhiễm đất tự nhiên có thể kể đến như đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn

Kết quả nghiêm trọng khi môi trường địa phương bị ô nhiễm bao gồm:

• Ảnh hưởng đến sức khoẻ
• Ảnh hưởng đến sinh thái

• Nghiêm cấm xả nước thải, chất thải và các chất độc hại ra môi trường đất
• Giảm thiểu việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
• Giảm sử dụng phân khoáng
• Áp dụng nông lâm kết hợp, lâm ngư kết hợp
• Tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân
• Dùng nhiệt để khiến các chất độc bốc hơi khỏi môi trường đất

Ô nhiễm môi trường nước

Hiện tượng ô nhiễm môi trường nước là sự biến đổi các tính chất vật lý, hóa học và sinh học của nước theo chiều hướng tiêu cực. Chất thải độc hại có thể được phát hiện dưới dạng các vật thể lạ ở dạng lỏng hoặc rắn có thể làm tổn thương đến sức khỏe của con người và sinh vật, giảm độ đa dạng các sinh vật trong nước.

• Sự cố tràn dầu
• Các loại hóa chất
• Chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp thải ra sông, ra biển mà chưa qua xử lý
• Các loại phân bón hoá học và thuốc trừ sâu dư thừa trên đồng ruộng ngấm vào nguồn nước ngầm và nước ao hồ
• Nước thải sinh hoạt được thải ra từ các khu dân cư ven sông

Kết quả nguy hiểm do ô nhiễm môi trường nước bao gồm:

• Suy giảm hệ miễn dịch. Trong nước chưa qua xử lí có chứa các chất như Asen, Flo và phèn. Những chất này tích tự nhiều trong cơ thể có thể gây thần kinh, sắc tố da, tim mạch, đường ruột, thậm chí là ung thư.
• Đói nghèo. Môi trường nước bị ô nhiễm sẽ dẫn đến nguồn nước bị bẩn gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Người dân tại vùng ven biển miền Tây và Nam Trung thường phải xây bể để chứa nước sinh hoạt vào mùa khô hoặc nước bị ngập mặn với số tiền khá tốn kém.

Để giải quyết vấn đề ô nhiễm nước, cần phải thực hiện một số biện pháp hợp lý và trách nhiệm. Đầu tiên, cần phải công nhận vấn đề ô nhiễm nước và trường hợp riêng của mỗi khu vực. Sau đó, những biện pháp như phát triển về cải cách công nghiệp, sử dụng các công nghệ xử lý nước và hạn chế sự ô nhiễm của các công trình công nghiệp cần được thực hiện. Bên cạnh đó, nên tạo điều kiện hỗ trợ cho các nhà nghiên cứu, các nhà cung cấp dịch vụ công nghệ ô nhiễm, và các cơ quan thuộc chính phủ có trách nhiệm về chủ trương xử lý ô nhiễm. Để giải quyết tình trạng môi trường nước bị ô nhiễm, cần phải thực hiện một số biện pháp hợp lý và trách nhiệm. Đầu tiên, cần nhận ra vấn đề ô nhiễm nước và tình trạng cụ thể của mỗi khu vực. Tiếp theo, nên có những biện pháp như cải cách công nghiệp, sử dụng các công nghệ xử lý nước và hạn chế sự ô nhiễm từ các công trình công nghiệp. Cũng như đó, nên cung cấp điều kiện hỗ trợ cho các nhà nghiên cứu, nhà cung cấp dịch vụ công nghệ ô nhiễm và các cơ quan thuộc chính phủ có trách nhiệm về chủ trương xử lý ô nhiễm.

• Truyền thông để bảo vệ môi trường
• Các luật về môi trường cũng được đưa ra
• Cơ quan chức năng cần thường xuyên đôn đốc kiểm tra các công ty để tránh tình trạng các công ty vì lợi nhuận mà không chấp hành luật
• Sử dụng hệ thống lọc có thể loại bỏ mọi chất cặn bẩn, chất độc hại

Ô nhiễm môi trường không khí

Hiện tượng ô nhiễm môi trường không khí là sự thay đổi lớn trong thành phần không khí hoặc do sự tồn tại của một số chất lạ gây ra không khí không đạt chuẩn, cùng với các dấu hiệu như mùi khó chịu, giảm tính thẩm mỹ khi nhìn xa.

Trạng thái ô nhiễm không khí đang được các quốc gia trên khắp thế giới trân trọng và quan tâm nhất.

Các yếu tố gây ô nhiễm môi trường không khí phổ biến nhất bao gồm: họa chất, mùi hôi thối, khí độc, các chất bụi, và các chất rắn.

• Con người khai thác và sử dụng hàng tỉ tấn than đá, dầu mỏ, khí đốt
• Thải vào môi trường một khối lượng lớn chất thải sinh hoạt, chất thải từ các nhà máy và xí nghiệp
• Do khói bụi từ xe gắn máy

Kết quả của tình trạng không khí bị ô nhiễm bao gồm:

• Ô nhiễm môi trường khí quyển tạo nên sự ngột ngạt và “sương mù”
• Gây nhiều bệnh cho con người
• Gây ra những cơn mữa ãit làm huỷ diệt các khu rừng và các cánh đồng
• Gây hiệu ứng nhà kính
• Thủng lỗ tầng ozon

Ô nhiễm môi trường khác

• Ô nhiễm môi trường ánh sáng bao gồm xâm lấn ánh sáng, giao thoa thiên văn, chiếu sáng quá mức.
• Ô nhiễm môi trường tiếng ồn bao gồm tiếng ồn máy bay, tiếng ồn công nghiệp, tiếng ồn trên đường.
• Ô nhiễm môi trường nhựa là sự tích tụ các chất nhựa và vi dẻo trong môi trường gây ảnh hưởng xấu đến động vật hoang dã và con người.
• Ô nhiễm môi trường phóng xạ xuất hiện từ thế kỉ XX do sản xuất điện hạt nhân và nghiên cứu, sản xuất và triển khai vũ khí hạt nhân.
• Ô nhiễm môi trường nhiệt là sự biến đổi nhiệt độ trong các vùng nước tự nhiên do ảnh hưởng của con người, chẳng hạn như sử dụng nước làm chất làm mát trong nhà máy điện.

Biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường

• Nâng cao ý thức của người dân, vứt rác đúng nơi quy định, không xả rác lung tung
• Hạn chế sử dụng chất tẩy rửa để ngừa tắc cống thoát nước
• Hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ và chống ô nhiễm môi trường
• Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc tế
• Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát môi trường
• Nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ đối với đội ngũ phụ trách công tác môi trường
• Đầu tư, trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện đại
• Trồng cây, gây rừng
• Chôn lấp và đốt rác thải một cách khoa học
• Sử dụng năng lượng thân thiện với môi trường như gió, mặt trời
• Tái chế rác thải
• Phòng chóng ô nhiễm
• Sử dụng những sản phẩm hữu cơ
• Sử dụng điện hợp lý
• Hạn chế sử dụng túi nilon