Virus HPV là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng ngừa

Bài viết Virus HPV là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng ngừa thuộc Toppic về Hỏi Đáp trong lúc này đang được cực kỳ nhiều bạn quan tâm đúng không nào !! Hôm nay, Hãy cùng HocVienCanboxd tìm hiểu Virus HPV là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng ngừa trong bài viết hôm nay nhé ! Các bạn đang xem nội dung về : “Virus HPV là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng ngừa”

Đánh giá về Virus HPV là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phòng ngừa

Trong số 100 loại virus HPV có trên người, có hơn 40 chủng làm cho những bệnh liên quan tới đường sinh dục xuất hiện. Khoảng 15 trường hợp được coi là “nguy cơ cao”, vì chúng có khả năng làm cho những bệnh nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, vào âm đạo, âm hộ,… xuất hiện ở phụ nữ.

HPV là tên viết tắt của Human Papilloma Virus – virus gây u nhú ở người. Có khoảng 100 loại HPV ảnh hưởng đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Khoảng 40 loại HPV có thể gây ra các bệnh về đường sinh dục bao gồm: Âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, dương vật, bìu, cũng như trực tràng và hậu môn,… Trong số đó, khoảng 15 loại được coi là có “nguy cơ cao” dẫn đến ung thư cổ tử cung. (1)

Những bệnh lý nhiễm trùng do virus HPV gây ra thường được truyền bám qua đường tình dục hoặc trao đổi môi trường qua các tiếp xúc da kề da. Việc tiêm vắc xin là một phương pháp hiệu quả giúp ngăn chặn các loại virus HPV có thể gây ra mụn cóc sinh dục hoặc ung thư cổ tử cung.

Những nhà khoa học đã tìm thấy được hơn 100 loại virus HPV khác nhau. Phần lớn trong số chúng không có hậu quả gì trên sức khỏe và sẽ tự động điều trị sau một thời gian.

Hơn 40 chủng virus HPV có thể gây ra viêm đường sinh dục và bệnh hậu môn. Trong số đó, có 15 chủng có nguy cơ cao làm cho người bị nhiễm mắc các bệnh như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn và các bệnh khác liên quan đến dịch vụ sinh dục. Những chủng HPV ít nguy hiểm hơn có thể dẫn đến các bệnh như mụn cóc ở bàn tay, bàn chân (đặc biệt là lòng bàn chân), mụn cóc sinh dục,… Một số chủng HPV phổ biến bao gồm:

Đây là những loại HPV có nguy cơ thấp. Chúng liên quan đến gần 90% trường hợp mụn cóc sinh dục. HPV 11 có khả năng gây ra các thay đổi trên cổ tử cung của người bệnh.

Việc tiêm vaccine HPV đã được chứng minh là hiệu quả để ngăn chặn HPV 6 và 11. Những nghiên cứu đã cho thấy rằng vaccine có hiệu lực tối đa lên đến 89-99% trong việc phòng tránh hai loại HPV này ở những người từ 9-26 tuổi.

Nếu bạn bị HPV 6 hoặc HPV 11, bác sĩ sẽ đưa ra các loại thuốc như imiquimod (Aldara, Zyclara) hay podofilox (Condylox). Đó là những dòng thuốc bôi ngoài da giúp phá hủy những mô mụn cóc ở bộ phận sinh dục.

HPV 16 là một chủng HPV nguy cơ cao và thường không gây ra bất kỳ dấu hiệu ngoài lề nào. Nó là nguyên nhân dẫn đến ung thư cổ tử cung, là một trong các loại ung thư phổ biến nhất ở đối với phụ nữ.

HPV 18 là một trong những chủng HPV có nguy cơ cao khác. Tương tự như HPV 16, nó thường không làm gây ra những triệu chứng nào nhưng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư cổ tử cung.

HPV 16 và HPV 18 là căn nguyên của khoảng 70% trường hợp ung thư cổ tử cung trên toàn thế giới. Tiêm vaccine HPV là cách bảo vệ bạn trước hai chủng HPV này. (2)

Theo TS.BS Vũ Hữu Khiêm, các virus gây u nhú ở người (HPV) rất dễ dàng bị lây lan. Tuy nhiên, HPV không thể truyền qua các dạng chất dịch cơ thể như tinh dịch hoặc nước bọt, mà là do tiếp xúc da với da. Điều này thường xảy ra khi có quan hệ tình dục, những quan hệ như quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn và miệng. Rủi ro lây nhiễm cũng có thể xảy ra nếu HPV tiếp xúc với màng nhầy (ở miệng, môi, hậu môn, các bộ phận của cơ quan sinh dục) hoặc vết nứt trên da, chẳng hạn như vết rách âm đạo.

Người ta ước tính rằng hầu hết những người có quan hệ tình dục sẽ gặp nguy cơ nhiễm HPV ở một thời điểm nào đó. Tuy nhiên, sử dụng bao cao su có thể giúp giảm rủi ro lây nhiễm bệnh này.

Cơ thể bị nhiễm virus HPV sẽ hình thành mụn cóc dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào loại HPV: (3)

• Mụn cóc sinh dục: Xuất hiện dưới dạng vết sưng không đau, tiết dịch và gây ngứa. Ở phụ nữ, mụn cóc sinh dục chủ yếu xuất hiện ở âm hộ nhưng cũng có thể gặp ở gần hậu môn, trên cổ tử cung hoặc trong âm đạo. Ở nam giới, mụn cóc sinh dục hình thành trên dương vật và bìu hoặc xung quanh hậu môn. 
• Mụn cóc thông thường: Xuất hiện trên bàn tay và ngón tay dưới dạng những nốt sần sùi, gồ lên. Trong hầu hết các trường hợp, mụn cóc dạng này chỉ gây mất thẩm mỹ, nhưng đôi lúc cũng gây đau đớn hoặc chảy máu.
• Mụn cóc Plantar: Là những mụn cứng, sần sùi, thường xuất hiện ở gót chân hoặc lòng bàn chân, gây ngứa ngáy khó chịu.
• Mụn cóc phẳng: Là những nốt có đầu phẳng, hơi nhô cao. Chúng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu. Trẻ em thường bị ở mặt, phụ nữ bị ở chân còn nam giới có xu hướng nổi ở vùng râu.

BS Vũ Hữu Khiêm cho biết, nhiễm virus HPV có thể xảy ra khi virus này xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở trên da. Ngoài ra, virus HPV cũng có thể lây nhiễm qua quan hệ tình dục, bao gồm quan hệ tình dục ngả âm đạo, qua đường hậu môn hoặc thông qua các tiếp xúc da kề da khác ở vùng sinh dục.

Khi bạn mang thai, nếu bị nhiễm virus HPV theo dạng mụn cóc sinh dục thì con cái có khả năng mắc bệnh trùng cao hơn.

Mụn cóc có khả năng lây lan cực kỳ mạnh. Nếu bạn tiếp xúc hoặc chạm vào các vật thể có chứa virus HPV để gây ra mụn cóc, bạn có thể dễ dàng bị lây bệnh.

• Có nhiều bạn tình: Bạn càng có nhiều bạn tình, nguy cơ nhiễm HPV sinh dục của bạn càng cao. Không chỉ vậy, quan hệ tình dục với người có nhiều bạn tình cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Tuổi tác: Mụn cóc thông thường chủ yếu xảy ra ở trẻ em, còn mụn cóc sinh dục xảy ra phổ biến ở thanh thiếu niên và thanh niên.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch suy yếu có khả năng nhiễm HPV cao hơn. Nguyên nhân làm suy yếu hệ miễn dịch có thể do HIV/AIDS hoặc các loại thuốc ức chế miễn dịch (thường được sử dụng sau khi cấy ghép nội tạng).
• Da bị tổn thương: Những vùng da bị hở hoặc có vết xước sẽ dễ phát triển mụn cóc thông thường hơn.
• Có sự tiếp xúc không an toàn: Chạm vào mụn cóc của người khác hoặc không mặc đồ bảo vệ trước khi tiếp xúc với các bề mặt có chứa virus HPV – chẳng hạn như vòi hoa sen công cộng, hồ bơi – có thể làm tăng nguy cơ nhiễm HPV.

Nếu không được điều trị dứt điểm, những người bị nhiễm virus HPV có thể phải gặp phải các biến chứng như:

Một số biểu hiện của nhiễm trùng HPV bao gồm các hậu quả như hội chứng rối loạn trên lưỡi, amidan, vòm miệng, trong thanh quản và mũi.

Gần như tất cả các trường hợp ung thư cổ tử cung đều do nhiễm virus HPV. Tuy nhiên, phải mất từ 10-20 năm hoặc lâu hơn sau khi nhiễm virus này thì ung thư cổ tử cung mới phát triển. Tiêm vắc xin phòng ngừa nhiễm HPV là cách bảo vệ bạn hữu hiệu nhất trước căn bệnh nguy hiểm này. (4)

Các biểu hiện ung thư cổ tử cung ở giai đoạn sớm có thể giống với những bệnh viêm nhiễm đường sinh dục khác nên không được nhận biết, vì vậy phụ nữ cần kiểm tra bằng các xét nghiệm tế bào cổ tử cung thường xuyên để phát hiện những bất thường có thể dẫn đến ung thư. Chuyên gia khuyến cáo đối với những phụ nữ từ 21 – 29 tuổi nên làm xét nghiệm Pap mỗi 3 năm/lần, những phụ nữ từ 30 – 65 tuổi nên thực hiện xét nghiệm Pap 3 năm/lần hoặc 5 năm/lần nếu đồng thời làm xét nghiệm DNA HPV. Phụ nữ trên 65 tuổi có thể ngừng việc thực hiện xét nghiệm nếu đã làm được 3 lần xét nghiệm Pap liên tục không có kết quả bất thường, hoặc đã làm được 2 lần xét nghiệm DNA HPV và Pap không thấy bất thường.

Ngoài ung thư cổ tử cung, còn có một số loại ung thư khác do virus HPV gây ra như ung thư hậu môn, ung thư dương vật, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo,…

Khi cần xác định nhiễm HPV, các phương pháp xét nghiệm thường được áp dụng để chẩn đoán.

Xét nghiệm tế bào học là công cụ hữu ích để thu thập và phân tích các tế bào được lấy từ cổ tử cung, giúp phát hiện ra các bất thường cấu trúc và hình thái như dị sản, loạn sản,… làm mầm mống của tế bào ung thư. Ngoài ra, nó còn được sử dụng để phát hiện HPV sớm.

Bác sĩ sử dụng một dụng cụ mỏ vịt nhẹ nhàng để đưa vào bên trong âm đạo, mở rộng và cố định thành âm đạo để xem rõ khu vực cổ tử cung trước khi tiến hành xét nghiệm.

Bác sĩ sẽ sử dụng một que gỗ để lấy mẫu ở cổ tử cung. Tế bào được phết lên một nửa lam kính ở phần kính mờ, phết mỏng và theo một chiều duy nhất, nhẹ nhàng và chỉn chu để tránh hỏng hóc tế bào và tế bào bị vỡ nát. Sau đó, bác sĩ sẽ gắn một lớp tế bào thứ hai lên phết đầu tiên, xoay vòng bàn chải theo chiều dài lam kính. Sau khi đó, tất cả những gì cần làm là chuyển đến phòng xét nghiệm để phân tích kết quả.

Việc lấy mẫu xét nghiệm trong quá trình này thường không tốn nhiều thời gian và không gây đau. Tuy nhiên, có thể xảy ra cảm giác khó chịu hoặc chảy máu âm đạo nhẹ, đây là tình trạng ít khi gặp phải. Nếu tình trạng này kéo dài thì cần thông báo ngay cho bác sĩ để được hỗ trợ chăm sóc kịp thời.

Thinprep là một xét nghiệm được cải tiến của phết tế bào cổ tử cung so với xét nghiệm Pap Smear. Để lấy mẫu, bác sĩ sử dụng chổi để lấy các tế bào từ khu vực cổ tử cung, do đó số lượng tế bào sẽ được thu thập đủ nhiều hơn. Những tế bào này sau đó sẽ được rửa trong chất lỏng định hình và cho vào lọ Thinprep, và được bảo quản và giao đến phòng thí nghiệm. Tiêu bản được xử lý tự động bằng cách tách chiết và phân bố tế bào lên mặt lam kính. Cuối cùng, bác sĩ Giải phẫu bệnh sẽ tiến hành phân tích và đưa ra kết quả.

Kết quả xét nghiệm HPV DNA sử dụng hệ thống máy tách chiết DNA tự động và công nghệ hiện đại sẽ giúp phân tích và xác định chính xác nếu virus HPV có mặt trong cơ thể. Tuy nhiên, kết quả này không thể xác định chắc chắn người phụ nữ đã bị mắc ung thư cổ tử cung hay chưa. Nhưng qua kết quả đã được phát hiện, có thể đánh giá nguy cơ mắc bệnh trong tương lai và có biện pháp phòng ngừa hữu hiệu.

Trong thông thường, xét nghiệm HPV DNA sẽ được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm Pap Smear hoặc xét nghiệm Thinprep để nhận biết và đánh giá những tế bào bất thường có khả năng gây ra ung thư ở sớm.

Để đạt được kết quả chính xác trong quá trình chẩn đoán nhiễm virus HPV, phụ nữ nên lưu ý một số những điều quan trọng trước khi thực hiện các xét nghiệm, bao gồm:

• Không sử dụng kem bôi trơn âm đạo trong vòng 24 giờ trước khi làm xét nghiệm.
• Không thực hiện xét nghiệm trong những ngày kinh nguyệt vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng mẫu thu thập được. Thời điểm thích hợp nhất để xét nghiệm là ít nhất 5 ngày sau khi sạch kinh.
• Không làm xét nghiệm trong vòng 48 – 72 giờ sau quan hệ tình dục.
• Không thụt rửa âm đạo, tác động đến vùng âm đạo trong vòng 2 – 3 ngày trước khi làm xét nghiệm.
• Cần thông báo ngay với bác sĩ chỉ định xét nghiệm nếu bạn đang đặt thuốc hoặc trong quá trình điều trị viêm nhiễm phụ khoa.

Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng nhiễm HPV sẽ được hệ thống miễn dịch của cơ thể loại bỏ đi trong vòng khoảng 70 đến 90%. Do đó, không cần phải điều trị bất kỳ cách nào.

Khi yêu cầu điều trị, mục đích là giảm thiểu triệu chứng bằng cách loại bỏ các mụn cóc và các tế bào không bình thường trong cổ tử cung. Phương pháp điều trị thường là:

• Phẫu thuật lạnh: Làm đông lạnh mụn cóc bằng nitơ lỏng.
• Quy trình cắt bỏ phẫu thuật điện vòng (LEEP): Sử dụng một vòng dây đặc biệt để loại bỏ các tế bào bất thường.
• Đốt điện: Đốt mụn cóc bằng dòng điện.
• Liệu pháp laser: Sử dụng ánh sáng cường độ cao để tiêu diệt mụn cóc và các tế bào bất thường.
• Thuốc bôi: Bôi kem thuốc trực tiếp lên mụn cóc (lưu ý không sử dụng các phương pháp điều trị mụn cóc không được kê đơn trên bộ phận sinh dục).

Sử dụng bao cao su đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm HPV khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, bao cao su không bao phủ toàn bộ da bộ phận sinh dục nên không có hiệu quả 100% trong việc phòng ngừa lây lan của HPV. Người bị mụn cóc sinh dục nên tránh quan hệ tình dục cho đến khi mụn cóc được loại bỏ hoàn toàn.

• Quan hệ tình dục an toàn, tránh việc quan hệ với nhiều bạn tình cùng lúc.
• Phụ nữ nên làm xét nghiệm Pap/Thinprep/HPV DNA định kỳ hàng năm hoặc mỗi 3 năm để phát hiện sớm những thay đổi bất thường ở cổ tử cung – dấu hiệu tiền ung thư.
• Nam và nữ nên dừng quan hệ tình dục ngay khi biết hoặc nghĩ mình mắc bệnh sùi mào gà, sau đó cần đi khám và điều trị triệt để.
• Tiêm ngừa vắc xin phòng HPV: Tại Việt Nam đang lưu hành vắc xin phòng ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, các tổn thương tiền ung thư và loạn sản, mụn cóc sinh dục và bệnh lý do nhiễm virus HPV. Vắc xin được chỉ định tiêm cho nữ giới từ 9 – 26 tuổi, bất kể đã từng quan hệ tình dục hay chưa. Ngoài ra, các bé trai trong độ tuổi dậy thì cũng có thể tiêm loại vắc xin này để phòng ngừa nguy cơ nhiễm HPV dẫn tới ung thư vòm họng, ung thư miệng, lưỡi, ung thư đường sinh dục nam giới (hậu môn, dương vật,…).
• Tầm soát sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm tổn thương do nhiễm virus HPV.

HPV là tên của một nhóm virus phổ biến. Khi được ước tính, có khoảng hơn 100 chủng HPV, và có khoảng 8 trên 10 người bị nhiễm HPV vào một thời điểm nào đó trong đời. Tuy nhiên, nhiễm HPV thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và hầu hết mọi người sẽ không bao giờ biết họ đã mắc bệnh. Nhiễm HPV không có nghĩa là luôn luôn nguy cơ bị ung thư.

Những người phụ nữ bị nhiễm HPV có thể lo lắng rằng virus này có thể ảnh hưởng đến thai nhi của họ, nhưng ở hầu hết các trường hợp, virus này sẽ không gây ra tác động xấu đến tình trạng sức khỏe của em bé. Trên thực tế, không có dữ liệu nào chứng minh có mối quan hệ giữa HPV và sự sảy thai, sinh non hoặc các biến chứng khác của thai kỳ.

Nguy cơ truyền HPV cho trẻ khi sinh là rất thấp. Hầu hết các trẻ sinh ra từ một sản phụ mắc bệnh sùi mào gà không sẽ không mắc phải các biến chứng liên quan đến HPV. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi, các trẻ sinh ra từ một sản phụ bị mụn cóc sinh dục có thể phát triển mụn cóc ở cổ họng. Đây là một trạng thái nghiêm trọng được gọi là u nhú đường hô hấp, trẻ có thể được phẫu thuật laser để ngăn các mụn cóc chặn đường thở.

Việc mẹ bị nhiễm virus HPV gây ra ung thư cổ tử cung không có nghĩa là em bé không thể sinh ra an toàn.

Không phải tất cả các trượng hợp nhiễm HPV ở người đều giống nhau. Cần phân biệt HPV nguy cơ thấp dẫn đến mụn cóc sinh dục và HPV nguy cơ cao dẫn đến tế bào tiền ung thư và ung thư. Thông thường, virus HPV sẽ tự hết trong vòng 1-2 năm nhưng với những người có hệ miễn dịch không khỏe mạnh, virus có thể không biến mất.

• Bạn bị ức chế miễn dịch – bao gồm cả những người bị HIV/AIDS hoặc đang được ghép tạng sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, mắc các bệnh lý cần điều trị bằng corticoid liều cao kéo dài…
• Nếu bạn nhiễm virus HPV nguy cơ thấp mà virus không tự biến mất, nó có thể chuyển thành mụn cóc sinh dục. Trong trường hợp đó, bạn cần được điều trị bằng cách cắt hoặc đốt bỏ chúng. 
• Nếu bạn bị virus HPV nguy cơ cao, nó sẽ làm thay đổi các tế bào của cổ tử cung, dương vật, hậu môn hoặc miệng, từ đó phát triển các tế bào tiền ung thư. Nếu chúng không được kiểm soát, theo dõi hoặc điều trị, cuối cùng sẽ dẫn tới ung thư trong vài năm sau đó. Điều này xảy ra ở khoảng 10% những người nhiễm HPV.

Ung thư cổ tử cung là loại bệnh phổ biến ở phụ nữ và được liên kết đến virus HPV. Hầu hết các trường hợp ung thư cổ tử cung đều do virus này gây ra. Ngoài ra, các loại ung thư khác như ung thư âm đạo, ung thư âm hộ, ung thư dương vật và ung thư hậu môn cũng đều có nguồn gốc từ virus HPV. Trên thực tế, virus này cũng tăng nguy cơ mắc ung thư miệng và ung thư cổ họng nhưng loại bệnh này ít gặp hơn.

Tiêm phòng HPV được khuyến cáo ở lứa tuổi 9-26. Tiêm ngừa HPV trong độ tuổi này mang lại nhiều lợi ích hơn, vì nhiều người chưa từng tiếp xúc với virus HPV. Để biết mình có nên tiêm vắc xin HPV hay không, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn về nguy cơ nhiễm HPV mới cũng như những lợi ích đạt được nếu thực hiện tiêm phòng. (5)

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã được đầu tư để xây dựng cơ sở vật chất khang trang và hệ thống máy móc hiện đại hàng đầu thế giới. Trong đó, đã quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành cung cấp các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị các bệnh lý do nhiễm virus HPV gây ra, trong đó có căn bệnh nguy hiểm – ung thư cổ tử cung.

Để được hẹn lịch khám với các chuyên gia hàng đầu của hệ thống BVĐK Tâm Anh, bạn có thể liên hệ với chúng tôi.

Virus HPVĐể tránh được những bệnh lý nguy hiểm do HPV gây ra, chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa. Việc thực hiện nhằm mục đích này bao gồm: tiêm vắc xin đầy đủ, quan hệ tình dục an toàn và thực hiện tầm soát thường xuyên. Những bước này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ bị nhiễm HPV, tránh được ung thư cổ tử cung và các bệnh nguy hiểm khác.