Gaslight – Thủ thuật thao túng tinh thần nạn nhân

Bài viết Gaslight – Thủ thuật thao túng tinh thần nạn nhân thuộc nội dung về Hỏi Đáp trong khoản thời gian hiện tai đang được cực kỳ nhiều bạn quan tâm đúng không nào !! Hôm nay, Hãy cùng https://hocviencanboxd.edu.vn/ xem qua bài viết Gaslight – Thủ thuật thao túng tinh thần nạn nhân trong bài viết hôm nay nhé ! Các bạn đang xem nội dung về : “Gaslight – Thủ thuật thao túng tinh thần nạn nhân”

Đánh giá về Gaslight – Thủ thuật thao túng tinh thần nạn nhân

Xem nhanh

Gaslight là gì? 

Gaslight, theo định nghĩa, là một kĩ thuật để điều khiển, áp đặt và làm mờ nạn nhân, khiến nạn nhân sợ hãi và bị nghi ngờ bản thân. Nói tóm lại, mục đích của Gaslight là để làm phiền và chỉnh sửa đi các sự thật mà nạn nhân muốn trình bày.

Thuật ngữ gaslight đến từ vở kịch Gas Light (1983) thể hiện một hành vi bạo hành tâm lý hiệu quả. Trong đó, nhân vật Jack Manningham bắt đầu áp dụng việc sử dụng đèn ga để tìm báu vật và khi vợ ông nhận ra điều đó, ông phủ nhận và bị bảo rằng đấy chỉ là do bà tưởng tượng ra. Hành động này giúp cho kẻ bạo hành có quyền lực lên nạn nhân và có thể dễ dàng kiểm soát họ. Bằng cách khuyến khích nạn nhân ghét bản thân mình và mất khả năng tin tưởng vào bản thân, thì họ sẽ không thể thoát khỏi người bạo hành được.

Người bạo hành có thể áp dụng một số kỹ thuật để làm cho nạn nhân bị gaslight, bao gồm:

1. Từ chối:Người bạo hành có thể giả dối rằng họ không hiểu hoặc từ chối lắng nghe hay chia sẻ cảm xúc. Họ sẽ lời nói như “Tôi không muốn nghe về đề tài này nữa” hoặc là “Anh/em/bạn đang cố tạo ra sự khó chịu phải không?”

2. Phản kháng:Người bạo hành thường không tin tưởng trí nhớ của nạn nhân, dù nạn nhân đã nhớ đúng. Một ví dụ cụ thể là trong phim Gas Light, Jack thay đổi vị trí của các đồ vật trong nhà và khi Bella chỉ ra sự khác biệt đó, anh ta cố tống lời nổi rằng vợ của mình bị điên và trí nhớ cô bị sai sót. Câu nói “Anh/em sai rồi, anh/em chẳng bao giờ nhớ gì cả!” hay “Nhớ lần trước anh/em cũng nghĩ vậy mà rốt cuộc anh/em đã sai đấy!” là những lời kẻ bạo hành sử dụng để chiêu trò nạn nhân.

3. Ngăn chặn/Đánh lạc hướng:Người bạo hành cố gắng làm tròn vòng bằng cách chuyển đổi câu chủ đề thành những suy nghĩ của nạn nhân. Điều này được thể hiện bởi những câu như “Đây chỉ là suy nghĩ điên rồ của đứa bạn của anh/em mà thôi”, “Không có đủ trình độ để hiểu được gì đó mà lại có phản ứng như vậy”, hoặc “Tại sao lại lắng nghe những gì đứa bạn nó nói mà mãi thế!”

4. Tầm thường hóa:Người bạo hành sẽ không cân nhắc hay quan tâm đến cảm xúc và suy nghĩ của bạn. Họ sẽ phát biểu những lời như: “Anh/em quá nhạy cảm đấy!”, “Sao mày lại làm quá lên như thế này!”, hoặc “Cô/cậu định cãi nhau chỉ vì vấn đề nhỏ như thế này à?”.

5. Giả quên/Chối bỏ:Người bạo hành có thể giả vờ họ đã quên mọi chuyện hoặc chối bỏ sự thật rằng họ đã hứa với nạn nhân để không thực hiện lời hứa. Họ cũng có thể coi lời cáo buộc của nạn nhân là vớ vẩn vì họ “chưa bao giờ làm như vậy”. Ngoài ra, khi người bạo hành có câu nói mang tính xúc phạm nạn nhân và biết đó là sai, nhưng khi nạn nhân phản kháng hoặc yêu cầu sự giúp đỡ, người bạo hành cũng có thể lái câu chuyện sang một hướng khác và chối bỏ việc mình đã làm.

Gaslighting thường diễn ra một cách chậm chạp. Với bắt đầu là hành vi có vẻ vô hại và bình thường của người bạo hành, sau đó lặp lại qua thời gian dài và tiếp diễn đến nạn nhân cảm thấy hoang mang, lo lắng, sợ sệt, cô độc, trầm cảm. Cuối cùng, họ sẽ mất khả năng nhận biết sự thật và phụ thuộc vào người bạo hành để biết đâu là thực tế. Điều này có thể gây ra một tình huống rất khó có thể thoát khỏi.

Kết quả của Gaslight (làm nạn nhân phải nghi ngờ bản thân) có thể đem đến những hậu quả rất nặng nề. Những ý nghĩa nhẹ nhất là làm cho nạn nhân cảm thấy rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu và không còn tỉnh táo. Do đó, chúng ta cần phải cẩn thận với những lời nói, hành động của bản thân và tránh dồn ép người khác vào đường cùng chỉ để chứng minh quan điểm của mình là đúng.

Bạn có đang bị gaslight?

Anh chồng của bạn đã tán tỉnh một người phụ nữ khác tại bữa tiệc tối, đi quá giới hạn. Khi bạn đối chất anh ta, anh ta yêu cầu bạn ngừng việc cảm thấy bất an và kiểm soát lại. Sau một cuộc tranh luận dài, bạn đã xin lỗi về sự phiền toái mà bạn đã gây ra cho anh ta.

Khi gặp sếp của bạn trong phòng làm việc, ông ta ủng hộ dự án của bạn và bạn tiếp tục làm theo cách đó. Tuy nhiên, trong cuộc họp với nhân viên, bao gồm cả nhân viên của bạn, ông ta bất ngờ đổi thái độ và công khai chỉ trích quyết định của bạn. Khi bạn hỏi ông ta về tác động của những lời nhận định này đến uy tín của bạn, ông ta trả lời rằng dự án đã nhầm lẫn và bạn nên cẩn thận hơn trong tương lai. Điều đó làm bạn bắt đầu nghi ngờ về năng lực của mình.

Mẹ bạn thường xem xét công việc, bạn bè và bạn trai của bạn. Nhưng thay vào đó, bạn nêu ra rằng mẹ bạn thường đúng và là một người trưởng thành, có khả năng tiếp nhận sự chỉ trích, thay vì lắng nghe lời khuyên của bạn bè.

Nếu bạn không tin rằng những điều ấy có thể xảy ra với bạn, hãy suy nghĩ lại. Gaslight xảy ra khi một người nào đó muốn bạn làm việc mà bạn biết rằng bạn không nên làm và tin vào những điều không thể tin nổi. Điều này có thể xảy ra với bạn và đôi khi có thể đã xảy ra. Làm thế nào để chúng ta biết được?

Nếu bạn đang cân nhắc câu trả lời “có” với thậm chí là chỉ một trong số các câu hỏi sau thì bạn chắc chắn là đã từng bị gaslight:Quan điểm của bạn về bản thân có thay đổi theo sự tán thành và phản đối của người khác, những người có vai trò quan trọng trong cuộc đời bạn, ví dụ như là người bạn đời, bố mẹ, thành viên gia đình, bạn thân?Bạn có hoảng sợ khi những sai lầm nhỏ nhặt xảy ra trong gia đình – mua nhầm loại kem đánh răng, chưa chuẩn bị bữa tối kịp, một buổi hẹn bị ghi sai trên lịch?

Gaslight là một hình thức xấu xa của lạm dụng và điều khiển cảm xúc, cái rất khó để nhận ra và để thoát khỏi nó còn khó hơn. Đó là vì nó tham gia vào một trong những nỗi sợ hãi tồi tệ nhất của chúng ta – sợ bị bỏ rơiMỗi chúng ta có những ước mơ bí mật và mong muốn thầm kín, bao gồm cả được hiểu rõ, tôn trọng và được yêu thương. Trong hướng dẫn đổi mới này, Bác sĩ Robin Stern giới thiệu về hiệu ứng Gaslight và cách để chống lại nó:

Bật đèn Gaslight của bạn lên để biết khi nào mối quan hệ của bạn dễ bị rối rời.

Nhận ra 3 giai đoạn của gaslight: hoài nghi, phòng thủ & trầm cảm

Quá trình gaslight được xếp theo các bước – mặc dù lộ trình của bốn bước này không theo đường thẳng và thỉnh thoảng chúng cũng sẽ lặp lại nhau, những bước này đại diện cho những trạng thái tâm lý và cảm xúc khác nhau của tâm trí.

Giai đoạn đầu tiên là sự hoài nghiKhi dấu hiệu đầu tiên của gaslight xuất hiện, những chuyện xảy ra giữa bạn và người bạn đời của bạn – hoặc sếp, bạn bè, thành viên gia đình bạn – có lẽ là điên rồ với bạn. Tôi biết cô Rhonda, một trẻ nữ, kể về cuộc hẹn hò lần thứ hai của cô với anh Dean. Cô bị sốc khi anh ta bỏ mặc cô ở trạm xe bus sau một bữa tối kinh khủng. Anh ta gọi lại cho cô ngay đêm đó, nói chắc chắn có điều gì đó sai trái về lựa chọn đi lại của cô. Cô tranh cãi, nhưng cuối cùng lại không xem hành vi của anh ta là “thực sự kì quặc”. Khi kể lại câu chuyện, cô nói nó thực sự là “kì quặc” và anh ta nhất định phải có một “điều gì đó” về những chiếc xe bus. Tuy nhiên, cô vẫn thích anh ấy vì họ có nhiều điểm chung và anh ta rất lãng mạn.

Giai đoạn tiếp theo là phòng thủỞ đó bạn đang cố gắng bảo vệ bản thân chống lại sự thao túng của kẻ gaslight. Hãy tưởng tượng – ví dụ bạn bày tỏ cho sếp của bạn rằng bạn không hài lòng về những công việc được phân công; bạn cảm thấy bạn bị thô lỗ khi được phân công làm những công việc tốt nhất – bạn hỏi ông ấy lí do tại sao. Thay vì giải quyết vấn đề, ông ấy nói là bạn quá nhạy cảm và căng thẳng. Bạn có thể là quá nhạy cảm và căng thẳng, nhưng điều đó không trả lời về câu hỏi tại sao bạn bị thô lỗ trong những công việc tốt hơn. Nhưng thay vì để nó ở đó hoặc chuyển đề tài nói chuyện, bạn lại bắt đầu bảo vệ bản thân – nói với sếp là bạn không nhạy cảm hay bị stress, hoặc stress không ảnh hưởng đến khả năng làm việc của bạn. Trong suốt giai đoạn này, bạn phải nghiễm nhiên liên tục như một cuộn băng vô tận trong tâm trí bạn. Những kiểu nói chuyện đó là đặc trưng của các mối quan hệ của bạn. Bạn không thể chịu được việc sếp nhận định tình hình như vậy và bạn càng làm nhiều hơn những nhiệm vụ mà bạn thấy tẻ nhạt, thậm chí làm bạn mất giá trị, chỉ để chứng minh rằng bạn không quá nhạy cảm và bị stress.

Giai đoạn tiếp theo là trầm cảm: khi bạn đến giai đoạn này thì bạn cảm thấy thiếu niềm vui một cách rõ ràng, bạn hầu như không nhận ra được chính mình nữa. Một số hành vi của bạn có cảm giác thực sự xa lạ. Trên thực tế, bạn không kể với mọi người về mối quan hệ của bạn – chẳng có người bạn nào thích anh chàng của bạn. Mọi người có thể bày tỏ nỗi lo lắng về bạn — họ đối xử với bạn như thể bạn thực sự đang gặp vấn đề. Một trong những ví dụ mà tôi viết về Melanie, một phụ nữ đáng yêu trong cuốn sách The Gaslight Effect: How to Spot and Survive the Hidden Manipulations Other People Use to Control Your LifeTrong câu chuyện của Melanie, cô đã khó khăn khi tìm kiếm loại cá hồi mà chồng cô thích để làm bữa tiệc cho công ty của chồng. Cô sợ rằng điều này sẽ gây ra một sự phạm tội với chồng cô nếu cô không quan tâm đến anh ta. Melanie đã nhìn thấy những vụ việc như thế này đã từng xảy ra rất nhiều trong gia đình. Cô bắt đầu hiểu rằng anh ấy có lẽ là đúng – chồng của cô là vấn đề quan trọng nhất. Vì thế, Melanie bắt đầu tìm kiếm cách để trở thành một người vợ biết quan tâm, chu đáo hơn. Tuy nhiên, với thời gian, cô đã đánh mất khả năng nhận ra điều bất ổn này trong mối quan hệ vợ chồng của mình.

Một thời gian dài và nhiều suy nghĩ, phân tích và kiểm tra thực tế đã được cần thiết để thay đổi quan điểm của Melanie và cho phép cô ấy đòi hỏi khả năng tự quản lý và có được sự thực tế trong cuộc sống của cô.

Nguồn bài viết:

Gaslight là một thuật ngữ được dùng để mô tả một hình thức thao túng rất mạnh mẽ mà các kẻ lạm dụng sử dụng để làm thay đổi cách nhìn của người bị thao túng. Nó đã được sử dụng trong câu chuyện cổ tích trong lịch sử và cũng được ám chỉ trong phim và truyền hình. Phương pháp này đã được sử dụng với mục đích làm thay đổi cách nhìn của người bị thao túng bằng cách làm họ tin rằng họ đang lừa dối hoặc không bình thường. Hiệu quả của thuật ngữ này có thể đến tới mức rất nguy hiểm nếu không được phát hiện.