Tất cả những điều cần biết về Cholesterol

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCK II Nguyễn Quốc Việt – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Cholesterol là một loại chất béo (lipid). Bình thường cholesterol được gan sản xuất ra, là thành phần không thể thiếu để tạo nên màng tế bào, một số loại nội tiết tố và vitamin D.

Cholesterol là chất béo, không tan trong nước, nó được vận chuyển trong máu nhờ lipoprotein được sản xuất từ gan. Cholesterol gắn với hai loại lipoprotein chính, hình thành nên cholesterol gắn với lipoprotein tỉ trọng thấp (low density lipoprotein cholesterol – LDL cholesterol) và cholesterol gắn với lipoprotein tỉ trọng cao (high density lipoprotein cholesterol – HDL cholesterol)

1.1. Cholesterol gắn với lipoprotein tỉ trọng thấp (low density lipoprotein cholesterol – LDL cholesterol) là gì?

LDL cholesterol thường được gọi là “cholesterol xấu”, bởi LDL mang cholesterol tới các mạch máu. Nếu nồng độ LDL cholesterol trong máu quá cao, lắng đọng lại trong thành mạch máu, tạo thành các mảng vữa xơ mạch máuViệc làm hẹp lòng mạch và giới hạn dòng chảy của máu có thể giúp tăng nguy cơ cho việc tạo thành các cục máu đông, điều này có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

1.2. Cholesterol gắn với lipoprotein tỉ trọng cao (high density lipoprotein cholesterol – HDL cholesterol)

HDL cholesterol là cholesterol tốt, bởi HDL giúp đưa cholesterol quay trở lại gan để loại bỏ khỏi cơ thể, giúp giảm hình thành vữa xơ mạch máu. Do đó nếu có nồng độ HDL cholesterol cao sẽ làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, từ đó giảm các biến chứng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

1.3. Triglyceride là gì?

Triglyceride cũng là một loại chất béo nhưng có vai trò khác với cholesterol. Cơ thể sử dụng cholesterol để làm nguyên liệu hình thành nên tế bào và nội tiết tố, còn triglyceride

Nếu cơ thể nhận được nhiều năng lượng hơn so với mức cần thiết, phần năng lượng dư thừa sẽ được chuyển thành

Nồng độ cholesterol máu cao thường không biểu hiện triệu chứng, do đó nên kiểm tra định kì. Theo khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kì, những người từ 20 tuổi trở lên nên làm xét nghiệm nồng độ cholesterol 4 – 6 năm/lần. Nếu có tiền sử cholesterol caoNếu có những yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch, thì nên thường xuyên kiểm tra nồng độ cholesterol.

Nồng độ cholesterol máu bao gồm ba chỉ số: cholesterol toàn phần, HDL cholesterol, và LDL cholesterol.

Cholesterol là thành phần cần thiết để cơ thể hoạt động bình thường. Tuy nhiên nếu nồng độ LDL cholesterolNếu mức độ cao quá mức cho phép, có thể tạo ra rủi ro gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Năm 2013, Đại học Tim mạch Hoa Kỳ và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đã đưa ra khuyến cáo mới trong việc điều trị nồng độ cholesterol caoTheo khuyến cáo mới, việc điều trị không chỉ dựa vào nồng độ cholesterol, mà còn cần xét những yếu tố nguy cơ tim mạch khác như bệnh đái tháo đường, nguy cơ ước đoán xảy ra biến cố tim mạch trong 10 năm hay nhồi máu cơ tim. Do đó, nồng độ cholesterol bình thường không còn là một giới hạn hằng định như trước mà còn phụ thuộc vào việc có các yếu tố nguy cơ tim mạch hay không.

Khuyến cáo mới khuyến nghị, nếu không có kèm theo các yếu tố nguy cơ tim mạch, bác sĩ sẽ kê đơn điều trị nếu nồng độ LDL cholesterol

Tuy khuyến cáo mới đã làm thay đổi nhận định về nồng độ cholesterolThực tế thì, người lớn thường có nồng độ cholesterol ở mức bình thường, nhưng đối với trẻ em và thanh thiếu niên, Viện quốc gia về tim, phổi và máu đánh giá nồng độ cholesterol theo các mức sau (đơn vị: mg/dL):

Đa số trường hợp có nồng độ cholesterol cao sẽ không biểu hiện triệu chứng gì, do đó rất nhiều người không phát hiện ra cho đến khi xảy ra các biến chứng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵVì vậy, chúng ta nên thực hiện đánh giá định kì về nồng độ cholesterol.

>> Xem thêm: Các thuốc điều trị tăng cholesterol toàn phần

Ăn quá nhiều đồ ăn chứa nhiều cholesterol, chất béo bão hòa, chất béo dạng trans làm tăng nguy cơ bị cholesterol cao. Một số yếu tố về lối sống cũng làm nồng độ cholesterol caoViệc không có đam mê đối với công việc, sử dụng rượu bia và thuốc lá đã trở thành một thói quen của rất nhiều người.

Di truyền cũng đóng một vai trò nhất định. Nếu cha mẹ bị cholesterol caoNếu có một thành viên trong gia đình bị rối loạn di truyền mang tính gia đình, thì con cái cũng có thể bị ảnh hưởng và tăng mức độ cholesterol.

Một số vấn đề sức khỏe khác, như đái tháo đường hay thiểu năng giáp trạng cũng có thể làm tăng nguy cơ bị cholesterol cao

Những trường hợp sau đây sẽ đối mặt với nguy cơ cao hơn mắc cholesterol cao:

• Thừa cân hoặc béo phì.
• Chế độ ăn không lành mạnh.
• Không luyện tập thể dục thường xuyên.
• Hút thuốc lá.
• Tiền sử gia đình mắc cholesterol cao.
• Đái tháo đường, bệnh thận, hoặc thiểu năng giáp trạng.

Nếu không được điều trị, nồng độ cholesterol caoViệc viêm mủ có thể gây ra sự xơ mạch máu, làm hẹp lòng mạch, giới hạn lưu lượng máu, gia tăng rủi ro bị tạo ra các cục máu đông. Điều này có thể dẫn đến nhiều dấu hiệu, thậm chí có thể gây nguy hiểm đối với tính mạng của người bệnh như:

• Đột quỵ.
• Nhồi máu cơ tim.
• Đau ngực.
• Tăng huyết áp.
• Bệnh động mạch ngoại biên.
• Bệnh thận mạn.

Để phòng tránh nồng độ cholesterol caoChúng ta nên hạn chế đồ ăn không tốt cho sức khỏe và thay đổi phong cách sống của mình để thực hiện một chế độ ăn lành mạnh.

• Các nguồn protein tốt từ thịt nạc (thịt gà, cá,…).
• Thức ăn chứa nhiều chất xơ như: hoa quả, rau xanh, và ngũ cốc nguyên hạt.
• Các thức ăn được chế biến bằng phương pháp nướng, hấp, luộc,… thay vì chiên xào.

• Thịt đỏ, nội tạng động vật, các thực phẩm từ sữa chứa nhiều chất béo.
• Các thực phẩm chế biến chứa bơ ca cao, dầu cọ, dầu dừa.
• Các đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán như: khoai tây chiên, hành vòng, gà rán,…
• Các thực phẩm chứa nhiều cholesterol, chất béo bão hòa, chất béo dạng trans.

• Hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn.
• Không hút thuốc lá.
• Duy trì cân nặng hợp lí.
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao.

Gói khám quản lý ngoại trú tiểu đường – rối loạn mỡ máuỞ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, khách hàng sẽ được cung cấp quy trình khám xét nghiệm tổng quát cho các định lượng Cholesterol HDL, LDL, Triglycerid… Dựa trên các kết quả đó, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và lời khuyên để cải thiện sức khỏe của khách hàng.

Bài viết tham khảo nguồn: Healthline.com